Онцлох

Хүн бүр бага гэлтгүй тодорхой хэмжээгээр эрчим хүчээ хэмнэснээр ирээдүй хойчдоо, эх дэлхийдээ тусалж байгаа бидний хувь нэмэр юм.

Та газардуулга гэж сонсож байсан уу? Чухам ямар үүрэгтэй, ач тустай эд вэ гэдгийг мэдэх үү?

Бидний амьдралд хамгийн ихээр нөлөөлдөг өдөр тутмын тав тухын нэг болох цахилгаан гэрлийг 1879 онд Томас Алва Эдисон уламжлалт утгаар нь "зохион бүтээгээгүй" боловч түүнийг арилжаанд гарсан хамгийн анхны улайсгасан гэрлийг (Incandescent light) бий болгосон гэж хэлж болох юм.

Сэргээгдэх эрчим хүч гэдэг нь байгалиас заяасан боловч урсгалаар хязгаарлагдмал эх үүсвэрүүдийн эрчим хүч юм. Ихэнхдээ цэвэр эрчим хүч гэж нэрлэгддэг сэргээгдэх эрчим хүч нь байнга нөхөгдөж байдаг байгалийн эх үүсвэр эсвэл процессоос гардаг. Сэргээгдэх нөөц нь үргэлжлэх хугацаагаараа барагдашгүй боловч цаг хугацааны нэгжид авах эрчим хүчний хэмжээгээр хязгаарлагддаг.

Цахилгаанаас гадна 76-120 градусын сүлжээний ус буюу өөрөөр хэлбэл дулааны эрчим хүч, 180-250 градус халуунтай технологийн уур зэрэг бүтээгдэхүүнүүд цахилгаан станцаас гардаг. Сүлжээний ус хотын дулааны сүлжээнд нийлүүлэгдэх бол харин технологийн уурыг томоохон үйлдвэрүүд ашиглан төрөл бүрийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэнэ.

Цахилгаан сүлжээн дэх эрчмийн алдагдлыг бууруулах нь үлэмж хөрөнгө хүч шаардсан, улмаар хариуцсан ажилтан нараас үүнийг үр дүнтэй хэрэгжүүлэхийн тулд өндөр мэрэгшил, хичээл зүтгэл гаргах, тогтмол анхаарал хандуулах цогц иж бүрэн арга хэмжээ юм.

Цахилгаан шугам сүлжээний ашиглалттай холбоотой асуудалд ямар нэгэн байдлаар холбогдож байсан хэн боловч энэ хүсээд байхааргүй үзэгдэл гэдгийг мэдэх билээ.

Эрчим хүчний эх үүсвэр нь сэргээгдэхгүй, сэргээгдэх гэсэн ерөнхий хоёр хэлбэртэй байдаг. Эрчим хүчний эх үүсвэрийг богино хугацаанд нөхөх (дахин хийх) боломжгүй бол сэргээгдэх боломжгүй гэж үзнэ. Нөгөө талаар нар, салхи зэрэг сэргээгдэх эрчим хүчний эх үүсвэрийг байгалийн жамаар нөхдөг.

Орчин үеийн амьдралыг тэтгэгч гээд хэлчхэд буруудахгүй цахилгаан эрчим хүч, дулааны эрчим хүчийг хэрхэн үйлдвэрлэдэг талаар энэхүү нийтлэлийг уншсанаар та мэдэж авах болно.

Эрчим хүч гэдэг бидний амьдралын салшгүй нэг хэсэг болсон гэрэл гэгээ юм. Энэхүү баялгийн нөөц, үйлчилгээг бага хэмжээгээр ашиглах, цэвэр сэргээгдэх эрчим хүч рүү шилжих замаар эрчим хүчний хэрэглээг багасгахад чиглэсэн хүчин чармайлт бид бүхний өмнө ирээд байна.

Манай улсад розетка залгуур дээр ямар систем байдаг вэ? инженерүүд ихэвчлэн аль системийг нь хэрэглэж байна. Розетка болон залгуурыг дараах үсгэн тэмдэглэгээний системийг ашиглаж ялгаж нэрлэдэг.

Та сар болгон цахилгааны нэхэмжлэх авахдаа дотор нь юу багтсаныг анзаардаггүй. Гэхдээ бодит амьдрал дээр хэрэгсэл бүр эсвэл цахилгааны төхөөрөмжүүд таны нэхэмжлэхийг бага зэрэг нэмэгдүүлж байдаг.

Тун саяхан цахилгаан эрчим хүчний үнийг нэмсэн. Цаашдаа ч цахилгаан эрчим хүчний үнэ жил ирэх тусам нь нэмэгдэх нь гарцаагүй.

Гүйдэл,хүчдэл ,чадал, гармоник хэлбэлзэл ,амплитуд, давтамж зэргийг хэмжих мөн хэмжүүрийн трансформаторыг хэмжилтэнд ашиглах

Цахилгаан механик индукцийн зарчим дээр тулгуурласан эргэлгэд зээрэнцэг бүхий цахилгаан хэмжлэгийн төхөөрөмжийг 1888 онд Английн цахилгааны инженер Томсон анх бүтээжээ. Тэр цагаас хойш энэ төхөөрөмжийг цахилгаан техникт өргөн ашиглах болсон ба сүүлийн үед электрон тоолуурын хэрэглээ өргөн тархаж байна.

Ухаалаг буюу смарт тоолуур гэж юу вэ? Тоолуураас заалт авах, хэрэглэгчийн цахилгаан эрчим хүчний хэрэглээг түдгэлзүүлэх, сэргээх зэрэг үйлдлийг алсын зайнаас операторын түвшинд гүйцэтгэх боломжтой, балансын болон бусад тооцоонд шаардлагатай фаз тус бүрийн гүйдэл, хүчдэл, чадал гэх мэт үндсэн параметрүүдийг өөр дээрээ хадгалах чадамж бүхий тарифт электрон тоолуурыг смарт тоолуур гэнэ.

Зуслангийн болон гэр хорооллын 4-6 айлын тоолуурыг нэгтгэн багцалж хайрцагласныг тоолуурын щит гэдэг. Щитнээс айл тус бүр рүү орсон оруулгын утсыг кабель гэж нэрлэдэг ба кабель утасны аюулгүй, найдвартай байдлыг тухайн хэрэглэгч өөрөө хариуцдаг.

Цахилгаан дамжуулах агаарын шугам (цаашид ЦДАШ гэх) -ыг энгийн хүн харахдаа бүгд ижил мэт харагддаг боловч хүчдэлийн түвшин болон хийц, материалаараа маш олон янз байдаг бөгөөд энэ талаар хэрэглэгчдэд энгийн анхан шатны ойлголт өгөх зорилгоор энэхүү материалыг бэлтгэв.

Дэд станц (заримдаа дэд өртөө ч гэж хэлдэг) нь дамжуулах, түгээх шугамуудыг холбосон хол ойр байршилд байх бөгөөд хэд хэдэн үүргийг гүйцэтгэдэг. Энэхүү нийтлэлд дэд станцын үндсэн зарим тоноглол, тоног төхөөрөмжийн талаар ерөнхий ойлголтуудыг харууллаа.